به گزارش خبرگزاری تسنیم، مفاهیم استقامت و مقاومت در دین اسلام و تأثیر آن‌ها بر شکل‌گیری تمدن اسلامی موضوعی است که برای تحلیل آن باید به سراغ آموزه‌های دینی و مستند رفت. با تحلیل آیات قرآن کریم و روایات دینی، به نقش این دو مفهوم در ایجاد هویت اسلامی و نهادینه‌سازی ارزش‌های دینی و اجتماعی پی می‌بریم و در همین راستا، نسبت میان جهاد و مقاومت و تأثیر آن بر مقابله با دنیای کفر و استکبار مشخص خواهد شد.

استقامت در مسیر حق

در متون دینی، به ویژه قرآن کریم، تأکید فراوانی بر عدم اطاعت از شیطان و دنیای کفر شده است. این دستور الهی نه تنها یک امر اخلاقی بلکه یک الزام حیاتی برای حفظ هویت و بقای مسلمانان محسوب می‌شود. جهاد کبیر در این راستا تعریف می‌شود و نیاز به استقامت در برابر چالش‌ها و موانع به وضوح بیان شده است.

قرآن با بیان آیات متعدد، مانند آیه «فَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ» (هود، ۱۱۲) بر اهمیت استقامت تأکید می‌کند. استقامت، در حقیقت مقاومتی در برابر شیطان و نفس اماره است. همچنین آیه «وَأَنْ لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِیقَهِ لَأَسْقَیْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا» (جن، ۱۶) به ما اطمینان می‌دهد که در صورت استقامت، نعمت‌های الهی به ما عطا خواهد شد. این استقامت نه تنها در مقابل تهدیدات بیرونی، بلکه در درون نیز ضروری است، زیرا دستگاه شیطانی با لشکر خود به سوی تاریکی و فساد حرکت می‌کند.

جهاد، مقاومت و حمایت از مظلوم

قرآن کریم حدود ۴۰۰ آیه در خصوص جهاد و مقاومت دارد که نشان‌دهنده اهمیت این مفاهیم در شکل‌گیری تمدن اسلامی است. تبری و تولی، به‌عنوان دو اصل اساسی، در نظام ولایتی و اجتماعی جامعه ایمانی نقش بنیادین ایفا می‌کنند. این دو مفهوم به‌طور مستقیم در جهاد و مقاومت تجلی دارند و به مسلمانان این امکان را می‌دهند که در برابر ظلم و ستم ایستادگی کنند.

از سوی دیگر، مقام محمود که در زیارت عاشورا درخواست می‌شود، به معنای شفاعت و دستگیری است. هدف انبیا این است که همه انسان‌ها در ظرف خود دستگیری شوند.

در این راستا، پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) از عوالم مختلف دستگیری می‌کنند. در گفتار رهبر معظم انقلاب، نیز به اهمیت دستگیری از یکدیگر و توجه به مشکلات مؤمنان تأکید شده است.

امیرالمؤمنین امام علی (ع) نیز در فرمایشات خود به ضرورت مقابله با ظلم اشاره کرده و فرموده‌اند: «اگر در حکومت اسلامی، خلخال از پای دختر یهودی بکشند، این ظلمی است که مقابله با آن بر همه واجب است.» این بیان نشان‌دهنده تعهد مسلمانان به حمایت از یکدیگر و توجه به مشکلات جامعه اسلامی است. در دنیای امروز، مسلمانان در فلسطین و لبنان با چالش‌های جدی روبرو هستند و باید این مسائل را بخشی از مسئولیت اجتماعی خود بدانند.

بر این اساس، نسبت بین مقاومت و تمدن، اساس تمدن اسلامی را بر استقامت و مقاومت قرار می‌دهد. بر این اساس، باید بر طریقی که انقلاب اسلامی ترسیم کرده، استقامت کنیم و در برابر دشمنان خود مقاومت داشته باشیم. تولی و تبری به‌عنوان دو بال حرکت، می‌توانند به شکل‌گیری و تقویت تمدن اسلامی کمک کنند و نقش تعیین‌کننده‌ای در تحقق آرمان‌های اسلامی داشته باشند.