یادداشت / سینا قربانی
رسانههای محلی و منطقهای به مثابه یک کنشگر فعال محلی است که در صورت توانمندسازی میتواند زمینههای توسعه محلی و منطقه ای را فراهم سازد، با این حال در جامعه ما رسانههای منطقهای با چالشها و آسیبهای عدیدهای مواجه هستند.
این رسانهها در حوزه محتوا و بازنمایی رویدادهای محلی ضعف دارند و تمایل به بازنمایی موضوعات ملی دارند و نیز در حوزه اقتصادی توان جذب سرمایهگذاران بخش خصوصی منطقهای را نداشته و نهایتا توان رقابت با رسانههای سراسری فعال در استان را ندارند.
رسانههای منطقهای در حوزه فرهنگی، مرجعیت خبری برای افکار عمومی نیستند و همگام با ذائقههای فرهنگی و رسانهای مخاطبان پیش نمیروند و در حوزه اجتماعی نیز به دلیل مسؤولیت اجتماعی پایین، عدم ایفای نقش نظارتی و عدم ایجاد اعتماد در عرصه استانی، در میان عامه مردم، شرکتهای تجاری و نهادها و سازمانهای دولتی نهادینه نشدند.
* تولید محتوای ضعیف
غالب رسانههای منطقهای و محلی، سرمقاله قوی و تأثیرگذار ندارند و بیشتر مصاحبهها و گزارشها عمقی، چالشبرانگیز و جذاب نیستند و مخاطب را جذب نمیکنند و اغلب مصاحبهها و گزارشها به صورت تمجید و تعریف از روابط عمومیها و مدیران است و از زندگی جاری مردم و مشکلات آنها خبری نیست که متاسفانه نبود تخصص لازم در خبر نویسی و قائدههای رسانهنگاری، مخاطب را برای خواندن اخبار جذب نمیکند.
این در حالی است که به دلیل غیرمتخصص بودن مدیران رسانههای منطقهای و محلی در تنظیم مطالب، خبری از سبکهای نوین رسانهنگاری نیست و صرفا مطالب بر اساس رفع تکلیف و حمایت از جریانات سیاسی منتشر میشود که این مسئله یکی از دلایل اصلی عدم اعتماد افکار عمومی منطقه نسبت به رسانههای محلی است.
مهمترین آسیب رسانههای منطقهای و محلی عدم توجه به ارزش خبری مجاورت و عدم تولید محتوای بومی است در حالی که تنها راه رقابت رسانههای منطقهای با رسانههای سراسری که در استانها هستند، تولید محتوای بومی است چرا که مطبوعات سراسری بر مسائل ملی و بینالمللی تمرکز دارند و توانایی و ظرفیت پرداختن به مسائل و چالشهای استانی و شهرستانی را ندارند.
بنابراین تولید محتوای بومی بهترین و مناسبترین فرصت برای رقابت با رسانههای سراسری است، زیرا جریانسازی و تاثیرگذاری مطبوعات در سطح محلی زمانی اثربخش است که رسانه بتواند محتوای بومی تولید کند و به بازنمایی مسائل و مشکلات بومی شهرستان یا استان بپردازند.
* آسیبهای فرهنگی رسانههای منطقهای
رسانههای منطقهای و محلی مادامی میتوانند در زمینه اطلاعرسانی، آگاهسازی، جریانسازی فرهنگی و سیاسی و انتقال میراث فرهنگی موفق باشند که دارای انتشار منظم، توزیع منظم و محتوای بومی با کیفیت باشند، در صورتی که رسانه های مکتوب و الکترونیکی این شاخصها را رعایت نکنند مخاطبین خود را از دست میدهند و دیگر توانایی جریانسازی و تاثیرگذاری بر افکار عمومی را نخواهند داشت.
بنابراین به دلیل اینکه در رسانههای محلی به حرف دل مردم و مشکلات آنها کمتر توجه می شود، این رسانهها به عنوان مرجع افکار عمومی مردم به شمار نمیآیند و محبوبیتی برای مخاطبان ندارند.
* تغییر ذائقه فرهنگی و رسانهای
رسانههای الکترونیکی یا فضای مجازی نیاز لحظهای مخاطب را و مطبوعات، نیاز دائمی را برطرف میکنند، اگرچه رسانههای نوین اطلاعات دقیق و عمیق به مخاطبان نمیدهد، ولی مخاطبان زمان زیادی را صرف فضای مجازی میکنند و از فرهنگ مکتوب غافل هستند.
این در حالی است که عمومیشدن رسانههای نوین موجب تغییر ذائفه مصرف رسانهای مخاطبین شده است و مخاطبین بیش از پیش تمایل به پیگری اخبار از رسانههای نوین نظیر فضای مجازی و شبکههای اجتماعی پیدا کردند و به همین دلیل از میزان اشتراک و تیراژ مطبوعات کاغذی محلی کاسته شده است و بنابراین مطبوعات محلی باید متناسب با تغییرات ذائقه فرهنگی مخاطبین باید از امکانات و رسانههای نوین برای خبررسانی و اطلاعرسانی استفاده کنند.